Ben van den Dungen (Den Haag, 1960) behoort al jarenlang tot de Nederlandse Jazz top, behalve op tenor- en sopraansax en als componist is hij ook actief als organisator, docent en als voorvechter van de culturele waarde van de jazz. Dat begon tijdens zijn loopbaan in de horeca als kok en kelner, na het beluisteren van een plaat van Fela Kuti wist hij het, hij wilde saxofonist worden. Hij werd al na 2 jaar studeren aangenomen op het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Hij krijgt daar onder meer les van bekende muzikanten als Ferdinand Povel, Sal Nistico, Ruud Brink en Sandy Mosse. Hij vormt een eigen quintet met medeleerling trompettist Jarmo Hogendijk, ze winnen in 1985 het concours van het NOS Jazzfestival. In de bezetting met pianist Rob van Bavel, bassist Harry Emmery en drummer Eric Ineke behalen ze grote successen in binnen- en buitenland. Puur vuurwerk waren hun concerten die ik gelukkig mocht meemaken. Door embouchure problemen en een mislukte operatie kon Jarmo vanaf 2004 niet meer spelen. Ben was daarna bezig in verschillende groepen zoals Nueva Manteca, een Afro-Cubaans orkest, Quinteto Tango Extremo, How2be en andere constellaties waarmee hij wereldwijd optrad. En dan was en is er natuurlijk het Ben van den Dungen Quartet, dit is hun vierde album, behalve leider Ben op tenor- en sopraansax zijn te horen Miguel Rodriguez op piano, Marius Beets op contrabas en Gijs Dijkhuizen of Eric Ineke op drums.

Deze live opnamen opgenomen in de Lux in Nijmegen en Tivoli in Utrecht zijn een soort van eerbetoon aan een van de grootste saxofonisten in de jazz en zeker met Charlie Parker een van de grote revolutionairen die de jazz in een nieuwe richting stuurde. De eerste platen die Ben van zijn sokken blies toen hij saxofoon leerde spelen waren “Cookin” en “Relaxin” van Miles Davis met John Coltrane op saxofoon, er kwamen later wel meer prominente jazzfiguren bij, maar Coltrane heeft hem altijd geïnspireerd door zijn geluid en nooit aflatende toewijding aan de jazz. Overigens las ik in een interview met Ben dat hij in het kader van zijn liefde voor de blues ook geïnteresseerd was in tenorsaxofonist Arnett Cobb.

Dit album gaat onmiddellijk loos met een knallende uitvoering van “Like Sonny”, die andere gigant in de jazz Sonny Rollins, Coltrane baseerde zijn nummer op een van de licks van Sonny om dit nummer te componeren. Het past allemaal als een puzzel in elkaar, dit quartet is een uitermate geoliede machine waarin iedereen elkaar in optima forma begeleidt, hetgeen een logisch gevolg is van hun jarenlange samenwerking. Coltrane is duidelijk aanwezig in het geluid van Ben, maar hij geeft er toch duidelijk zijn eigen draai aan met een ietwat andere benadering en een toch wat afwijkende sound die wat voller klinkt en mij doet denken aan Dexter Gordon. Op “After the rain” (op Chasing the Trane uit 1963) is Ben overtuigend te horen op sopraansax. Het welluidende “Moments Notice” te vinden op het album Blue Train uit 1963 krijgt een hart verwarmende uitvoering van Ben, klasse. In “I want to talk about you” van Billy Eckstine, te vinden op Soultrane (een van mij eerste Coltrane lp’s) is Ben wederom te horen op de sopraansax en dat gaat hem uitermate goed af, een voortreffelijke uitvoering met, ik vergat het eerder te vermelden, fantastisch pianospel van Michael Rodriguez, Marius Beets en Eric Ineke behoeven eigenlijk geen krans, gewoon de top in de Nederlandse jazz.

Tot mijn favorieten behoort de combinatie “Afro Blue/“The Inch Worm” van respectievelijk Mongo Santamaria en Frank Loesser, maar vooral bekend geworden in de uitvoering van Coltrane. Wat het quartet hier teweeg brengt kan letterlijk wedijveren met het origineel, het loopt als een trein en Ben overtreft zichzelf in een fantastische solo met een gevoelvollere aanpak dan Coltrane, ja ik durf dat te zeggen en ook Marius excelleert hier. De laatste twee nummers, opgenomen in “Lux” laten Gijs Dijkhuizen horen op drums die ook al op eerdere albums speelde en dat laat zich horen, “Wise One”, een minder bekend nummer van Coltrane van het album Crescent is een bijna verstilde ballad die hier een gevoelvolle vertolking krijgt van Ben, ik denk dat John hier uitermate tevreden over zou zijn en terecht, het blijft een schande dat de publieke omroep in Nederland met zoveel fantastische jazzmuzikanten geen enkel jazzprogramma op de zenders heeft en alleen maar prut uitzend ! Het album sluit af met “Mr. Syms” van het album Coltrane plays the blues een perfect einde van een buitengewoon geslaagd album waarin Ben van den Dungen getuigt van zijn liefde voor Coltrane zonder hem te kopiëren, hij geeft er zijn eigen draai aan en vooral zijn eigen geluid dat warmer en introverter klinkt dan Coltrane, hulde ook aan de andere musici, de meeste mij wel bekend, alleen Rodriguez was een bijzondere verrassing.

Jan van Leersum.